İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye yönelik sürdürdüğü yıkıcı saldırılara karşı ülke içinden herhangi bir hukuki frenleme gelmezken, insan hakları uzmanları ve hukukçular, İsrail Yüksek Mahkemesi’nin savaş suçlarına hukuki kılıf sağladığını ifade ediyor.
Tüm Başvurular Reddedildi
Savaşın başlangıcından bu yana, rastgele bombardımanların durdurulması, insani yardım koridorlarının açılması ve sivil altyapının korunması gibi taleplerle yapılan acil başvuruların tamamı mahkeme tarafından reddedildi. Mahkeme, Uluslararası Kızılhaç ve gazetecilerin Gazze’ye erişimi gibi başvurularda da ya reddetme ya da dosyayı süresiz erteleme yoluna gitti.
Hukuki Şemsiye ve Devletle Uyum
Haaretz gazetesine göre mahkeme, savaşın başlangıcından bu yana İsrail hükümetinin sunduğu 18 talebin tamamına onay verdi. Bu talepler arasında Filistinli tutuklulara ziyaretlerin engellenmesi, tıbbi yardımın kısıtlanması ve zorla kaybetme uygulamaları gibi insan hakları ihlallerine yönelik başvurular da vardı. Yüksek Mahkeme, neredeyse tüm davalarda orduyu destekleyici kararlar aldı.
İnsan Hakları İçin Yargı Umudu Bitti
Yüksek Mahkeme heyetinde görev yapan yargıçların, özellikle Başkan Yitzhak Amit’in başkanlık ettiği dosyalarda “hükümete yeşil ışık” yaktığı değerlendirmesi yapılıyor. Hukuk uzmanları, mahkemenin artık devletin politikalarını değil, doğrudan askeri operasyonları meşrulaştırdığını belirtiyor.
“Şeri Hukuka” Gönderme: En Tartışmalı Karar
Mart 2025’te mahkeme, Gazze halkının aç bırakılmasıyla ilgili yapılan başvuruyu reddetti. Kararda, Yargıç David Mintz, Yahudi dini hukukundaki “soykırım savaşları”na atıf yaptı. Mintz’in bu gerekçesi, yardım girişlerinin engellenmesinin meşru olabileceğini ima etmesi nedeniyle uluslararası hukuk çevrelerinde sert tepki topladı.
“Hukuk Devleti Rolünü Terk Etti”
İsrailli hukuk uzmanı Osnat Cohen-Levshitz, “İsrail mahkemeleri her zaman işgali meşrulaştırdı, ama bugün gördüğümüz şey artık bambaşka bir boyut” ifadelerini kullandı. Tel Aviv Üniversitesi’nden Prof. Barak Medina ise, mahkemenin tamamen hükümet çizgisine girdiğini ve “yargı darbesi fiilen başlamış durumda” yorumunu yaptı.
Müdahale Yerine Meşrulaştırma
Gazze’de sivillere yönelik saldırıların yanı sıra yardım engellemeleri, tutuklulara yönelik uygulamalar ve sağlık hizmetlerine erişimin kesilmesi gibi ciddi ihlallere rağmen, mahkemenin bu başlıklarda hiçbir denetim ya da yargı süreci yürütmemesi, uluslararası hukuk ve insan hakları çevrelerinde derin endişelere yol açtı.
Analiz: Mahkeme, Savaşın Parçası Haline Geldi
Haifa’daki Mada al-Carmel Enstitüsü tarafından hazırlanan bir analiz raporuna göre, İsrail Yüksek Mahkemesi, sadece hukuki onay vermekle kalmayıp, askeri ve siyasi söylemin doğrudan parçası haline gelmiş durumda. Raporda mahkeme, artık bağımsız bir yargı kurumu değil, siyasi gücün aracı olarak nitelendiriliyor.
